बराहक्षेत्रः नेपाल सरकार खानेपानी डिभिजनको सहयोगमा वि.सं. २०६५ सालमा भरौल खानेपानी सँस्थानको स्थापना भएको थियो । १२ वर्ष बितिसक्दा पनि समितिले आय–व्यय सार्वजनिक सहितको साधारणसभा गरेको छैन ।
स्थापनादेखि नै वार्षिक साधारणसभा गर्नुपर्ने प्रावधान भएपनि योजना, सर्वे, दर्ता, प्रक्रियाले ढिलाइ भएको अध्यक्ष पुष्प बस्नेतले जानकारी दिएका छन् । ‘२०६६ सालदेखि साधारणसभा गर्नुपथ्र्यो तर आफ्नो मातहतमा कारोबार थिएन’, उनले भने । उनका अनुसार २०७४ चैत १३ गते कार्यालय स्थापना गरेदेखि आर्थिक हिसाबकिताब हुन थालेको हो । साधारणसभा नगरे पनि २०६८ सालयता प्रत्येक वर्ष लेखापरीक्षण गरिरहेको र ७६÷७७ को अन्तिम लेखापरीक्षण गर्ने क्रममा रहेको अध्यक्ष बस्नेतले दाबी गरे । ‘विभिन्न कारणले साधारणसभा गर्न नसके पनि लेखापरीक्षण गरिरहेका छौँ’, उनले थपे, ‘मङ्सिरसम्म हरहिसाब सार्वजनिक गर्ने सोचमा थियौँ तर सकेनौँ, माघभित्र जरुर गर्छौँ ।’ २०६५ मा दर्ता भएको सँस्थानको साधारणसभा नभएको पटकपटक गुनासो आएपछि सँस्थानले माघभित्र समिति विघटन र हस्तान्तरण गर्ने योजना बनाएको अध्यक्ष बस्नेतको भनाइ छ ।
खानेपानीमा अनुमानित १८करोड ९० लाख बराबरको लागत लागेको थियोे भने उपभोक्ताबाट धरौटीस्वरुप लगभग ५० लाख सङ्कलन गरिएको समिति स्रोतले जनाएको छ । स्रोतका अनुसार धरौटीस्वरुप सङ्कलित रकम इटहरीको राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक र कृषि विकास बैंकको मुद्दति खातामा राखिएको छ । धेरैजसो स्थानीयले सँस्थानका पदाधिकारीलाई जनतासमक्ष अन्योलको स्थिति सृजना नगरी वार्षिक साधारणसभा गर्न अनुरोध गरेको बताउँछन् भने धेरैले सामाजिक सञ्जालमार्फत् पटकपटक यस कदमको आलोचनासमेत गरेका छन् । अहिले यस सँस्थानबाट बराहक्षेत्र ३,४ र ५ वडाका दुई हजार चार सयभन्दा बढी घरधुरी प्रत्यक्ष लाभान्वित बनिरहेका छन् । तत्कालीन भरौल गाविसमा उपलब्ध राजनीतिक दलको सहमतिमा अध्यक्ष पुष्प बस्नेत हुनेगरी भरौल खानेपानी उपभोक्ता समिति गठन भएको थियो । तत्कालीन नेकपा माओवादीका नेता अध्यक्ष बस्नेत अझैसम्म पनि अध्यक्ष रहेका छन् । ७ सदस्यीय समितिका अध्यक्ष बस्नेत, उपाध्यक्ष तथा सचिव जगतबहादुर कार्की र कोषाध्यक्षमा लक्ष्मण चौधरी रहेका छन् । त्यस्तै, सदस्यहरुमा सुरेन्द्र शाक्य, पुजा धामी, नर्वदा पौडेल, इन्द्र राई र पदम श्रेष्ठ छन् ।
के भन्छन् राजनीतिक दल ?
खानेपानी सँस्थानको हरहिसाबमा मात्र नभएर खानेपानी जडानका अन्य काम–कारबाहीमा समेत आफूहरुले चासो राखिरहेको नेपाली कांग्रेस बराहक्षेत्र ५ वडा समितिले जनाएको छ । वडा सभापति दिलबहादुर पौडेलका अनुसार कांग्रेसको खबरदारीका कारण अहिले दुई हजार चार सयभन्दा बढी धारा जडान भइसकेका छन् । सभापति पौडेल भन्छन्, ‘हिसाबकिताब सार्वजनिक र पदाधिकारी हेरफेरबारे हामीले दबाब दिरहेका छौँ ।’ यसैबीच, नेकपा माओवादी केन्द्र बराहक्षेत्र ५ का नवनिर्वाचित अध्यक्ष जीवन परियारले साधारणसभा गरेर हरहिसाब सार्वजनिक गर्न दबाब दिने बताएका छन् ।
नेकपा एमाले बराहक्षेत्र ५ अध्यक्ष सुवास बस्नेतले १२ वर्षअघिबाट निर्माण समितिको रूपमा काम गरिरहेको यस समितिले अब पदाधिकारी हेरफेर गर्नुपर्ने बताए । उनले भने, ‘महिनाको ६ लाख हाराहारीमा आम्दानी देखिन्छ तर आय–व्यय आजसम्म सार्वजनिक गरिएको छैन ।’ यता गत श्रावण महिनामा नेकपा एमाले बराहक्षेत्र ३,४ र ५ संयुक्त वडा कमिटीले हरहिसाब सार्वजनिक गर्न ज्ञापनपत्रसमेत बुझाएको थियो । अध्यक्ष बस्नेतका अनुसार ज्ञापनपत्र लैजाँदा खानेपानी सँस्थानले एक महिनाभित्र हरहिसाब सार्वजनिक गर्ने प्रतिबद्धता जनाएको थियो । “हामीले राखेका मागहरू पूरा भएनन् भने नेकपा एमाले बराहक्षेत्र ३,४ र ५ वडा कमिटीले खानेपानी कार्यालयमा ताला लगाउँछ’, बस्नेतले भने ।
