इटहरीः  घटना नम्बर १

यो घटना मोरङ जिल्लाको हो । भएछ के भने, एउटा घरमा पुराण लगाइएको थियो । सात दिनको पुराण । छिमेकी घरमा उमेरले ७० नाघेकी हजुरामा बिरामी थिइन् । यो छिमेकीको पुराण सुरु भएको ३ दिनको कुरा हो । ती हजुरमालाई निकै गाह्रो भयो । वाक्य पनि बस्यो । अस्पतालबाट पहिल्यै निको नहुने संकेतमा डाक्टरले बिदाइ दिएपछि त्यो परिवारले पुनः अस्पताल लाने सुरसार गरेन् । आफन्तहरू सबैजना भेला भए । यसैबीच छिमेकीको पुराण ठूलै आवाजमा चर्किन थाल्यो । पुराण घरमा गएर आफ्नो घरमा सिर्जित समस्याबारे अबगत गराउँदै सानो आवाजमा भजन, कृतन गर्न ती परिवारले आग्रह गरे । उनीहरूको अनुसार चारवटा स्पिकरले पल्लो गाउँसम्म थर्किने आवाज दिइरहेका थिए । पुराण सुरु भएदेखि नै आफ्नो घरमा बिरामी व्यक्ति रहेको र सानो आवाजमा पुराण गरिदिन आग्रह नगरेका भने होइनन् । तर ती परिवारको कुरा सुनुवाइ भएन । यता आमालाई झन्झन् सारो हुदैथ्यो भने उता झन्झन् माइकको आवाज घन्किदैथ्यो । बिस्तारै छोराछोरीहरुबीच रुवाबासी सुरु हुँदै गयो । त्यसपछि बिरामी हजुरमाका २६ वर्षे छोराले पुराण घरमा गएर पुरोहितलाई हात हाले । स्पिकर फुटाइदिए । थप क्षति केही हुन पाएन जो पुराण सुन्न आएका गाउँलेले स्थिति सम्हाले । स्नातकोत्तर तहको अध्ययन गर्दै गरेका ती युवाको एकमात्र भनाइ थियो, तिमीले पुराण गर्दा मलाई र मेरो परिवारलाई डिस्ट्रब किन गर्छौ ?

घटना नम्बर २
ती दाई विराटनगरमा बस्छन् । उनको नाम बिमल हो । बिमल दाई बिहान कलेज जान्छन् । उनको रुमछेउमा एउटा मन्दिर छ, जसको नाम राधाकृष्ण मन्दिर हो । मन्दिरमा प्रत्येक दिन बिहान ४ बजेदेखी भजन सुरु हुन्छ । उनले चाहेर पनि बन्द गर्न सक्दैनन् । ४ बजेपछि उनी निदाउन पनि सक्दैनन् र फेरि सुत्न पनि सक्दैनन् । कलेज छुट्टीको दिनहरुमा पनि उनको बिहान ४ बजेदेखी ६ बजेसम्मको समय यत्तिकै बित्ने गर्छ । न उनी पढ्न सक्छन् र अरु केहि गर्न नै । त्यो मन्दिरको छेउमा उनीमात्र एक युवा हुन्, जसले त्यो भजन बन्द गर्न आग्रह गरेका थिए । तर पार लागेन । उनी भन्छन्, पहिला बन्द गरौं भनेर आवाज उठाएथे, अब त बानी परिसक्यो ।वास्तवमै उनका वरपरका व्यक्तिहरुको कुरा सुन्दा पनि त्यस्तै रहेछ । उनीहरूकै भाषामा भन्नुपर्दा बानी परेर बिहान ४ देखि ६ बजेसम्म र साझको एकछिनको समय यत्तिकै मन्दिरको नाममा खेर फाल्ने गरेका रहेछन् ।

घटना नम्बर ३
मेरो दाइ पर्ने एकजना व्यक्तिले सुनाएको घटना हो, यो । उहाँ प्रत्येक दिनको ३ बजेतिर पढाउन ट्युसन सेन्टर जानुहुन्छ । एकदिनको कुरा हो । वर्षायामको समय थियो । एक्कासी उहाँले दाइ बिरामी भएको खबर उहाँले पाउनुभयो । उहाँ अस्पतालतर्फ लाग्नुभयो । थोरै पर पुगेपछि उहाँको मोटरसाइकलमा समस्या आइपर्यो र उहाँ उत्रिनु भयो । मोटरसाइकल नबन्ने भएपछि त्यहीको स्थानीयसँग हारगुहार गरेर साइकल मागी उहाँ अस्पतालतर्फ लम्किनुभयो । मनमा अनेकन तर्कनाहरु आइरहेथे । अस्पतालबाट बारबार फोन पनि आइरहेको थियो । एक्कासी उहाँको छेवैमा रहेको मस्जिदबाट नवाज पढ्दै गरेको आवाज आयो । उहाँ त्यही लड्नुभयो । मस्जिदको त्यो स्पिकरबाट आएको आवाजले उहाँ हिलोमा यसरी पछारिनुभयो कि देब्रे हात नै भाँचियो ।
यी माथीका घटना वास्तविक हुन् । पढ्दै गर्दा सामान्य लागेपनी बुझ्दा निकै गहक घटना हुन् यी । र, घटना अलगअलग भएपनि पात्रहरुले भनेको कुरा एउटै हो– तिमीले धर्म मान्दा मैले हानी ब्यहोर्नुपर्ने ? धर्मको मूल मर्म सायद यो हैन् । मैले बुझेको धर्म अहिंसा, अरुलाई कुभलो नचिताउनु, सफा हुनु, अरुको डाह, लोभ, ईष्र्या नगर्नु इत्यादि हो ।
सवाल धर्म मनाउने सन्दर्भको मात्र हैन् । नेपालमा कुनै एउटा घरमा बर्थडे पार्टी सेलेब्रेसन गर्दैगर्दा त्यसको प्रत्यक्ष असर छिमेकीले रातभरी भोग्नुपर्छ । तर विकसित देशहरुमा यहीँ कुरालाई अपराधको रूपमा लिइन्छ । कार्वाही गरिन्छ । तर हामीकहाँ कहिले ? कहिलेसम्म बिहानभरी स्पिकरले भजन घन्काउने ? कहिलेसम्म चारै दिशामा स्पिकर राखी पुराण लगाउने ? कहिलेसम्म मान्छे तर्साउनेगरी नवाज पढ्ने ? कम्तिमा तिमीले आफ्नो धर्म मान्दै गर्दा अरुको स्वतन्त्रताको पनि ख्याल गरिदिने कि ?