इटहरीः वैदेसिक रोजगारीका लागि साउदी अरब पुगेको भाई रमेश कोइराला (नाम परिवर्तन)ले गत महिना यो हाइपर फण्ड कस्तो हुन्छ दाजु ? भनेर प्रश्न गरे । राम्रो कमाइ हुने आश्वासन आफुले पनि पाएको भएपनि नेपालमा अवैध हो भन्न्ने बुझेपछि पर सरेको मैले त्यसमा डुविन्छ लगानी नगर्नु भनेर सम्झाएँ ।
उनलाई हाइपर फण्डका एजेन्टले कमाई धरै हुन्छ तुरुन्त निकाल्न सकिन्छ । डाइरेक्ट निकाल्न मिल्दैन अर्को खातामा ट्रान्सफर गरेर पैसा निकाल्न सकिन्छ भनेर रमेशलाई आफ्नो बसमा पार्न लागेका रहेछन् । ‘‘साथीले ४ हजार हालेको रहेछ हरेक महिना ६ हजार निकाल्छ अरे २ लाख नै पाएपनि अव बिदेश आउँदिन भनेर नेपालमै बसेको छ” रमेशको भनाई थियो । उनका अनुसार नाम चलेका सेलिब्रेटी र प्रख्यात व्यत्तिहरु नै हाइपर फण्डको कारोबारमा नेपालबाट भित्रि कारोबार गरिरहेको भन्दै हाइपर फण्डमा सामेल हुन विदेशमा रहेका नेपालीलाई आकर्षण गर्ने गरेको पाइन्छ । उनको साथीले गायक प्रमोद खरेल, निसान भट्टराई लगायतका चर्चित कलाकारहरु पनि हाइपरफण्डमा छन् भनेर रमेशलाई भनेका छन् । तर उनलाई विश्वास लागेको छैन् । यी नाम चलेका कलाकारहरुले साच्चिकै हाइपर फण्डमा लगानी गरेका छन् वा भ्रम मात्रै हो त्यो यथार्थ बाहिर आइसकेको छैन् । सरकारले नै अवैद्य भनेको हुनाले त्यसो नहुनुपर्ने पंत्तिकारको आकलन हो ।
धेरैजसो यस्तो नेटवर्कमा आवद्ध गर्न चाहानेले आफैँ बताउँदैनन् बरु जुम मिटिङ्गमा आउनुहोस् आफैँ बुझ्नुहुन्छ भनेर जुम आईडी दिएर जुम मिटिङ्गमा आउन आकर्षित गर्छन् ।
कतारमा बस्ने राजकुमार दाईले फोन गरेर भाई यो हाइपर फण्डको बारेमा समाचार लेख्नुपर्ने भयो । ‘‘सोझा सिधालाई सिधै डवल कमाई हुन्छ भनेर २० हजार ३० हजारका दरले पैसा उठाउँदै हिडेका छन् रे यसो भयो भने त धेरै डुव्छन ” दाईको भनाई थियो । परिश्रम नै नगरी डवल आम्दानीको आश्वासन आए जो पनि लगानी गर्न हतारीनु स्वभाविक पनि हो तर कुनै पनि काममा पैसा लगानी गर्नुभन्दा पहिलो कस्तो कम्पनी हो, त्यसको दर्ता लगायतका प्रक्रियाहरु पुरा गरेको छ कि छैन ? कहाँ कसरी लगानी गर्ने ?त्यो लिखितम हुन्छ कि हुदैन ? आम्दानी कसरी हुन्छ ? कहाँबाट निकाल्न सकिन्छ ? यो कारोबारमा संलग्न र आम्दानी लिइरहेका कोहि छन् कि ? भन्ने जस्ता कुरा बुझ्न अत्यन्त जरुरी हुन्छ ।
पंत्तिकारले पनि सुरुमा हाइपर फण्डको बारेमा सुन्दा पैसा कसरी निकाल्ने भन्ने प्रश्न गरेको थियो । पंत्तिकारलाई बुझाउने दाईले एक बर्षमा रेगुलर मिमिङ्ग गर्ने , आएको व्याज पनि लगानी गर्ने अनि एक लाखको लगानीलाई एकै बर्षमा ३९ लाख बनाउने सपना देखाएका थिए तर वास्तविकतामा विश्वास गर्ने हुनाले पंतिकार पछि हटेको थियो ।
हाइपर फण्ड एउटा क्रिप्टो करेन्सिमा विस्तार हुने योजना सार्वजनिक गरेर उदाएको कम्पनी हो । विश्वका धेरै देशले क्रिप्टो करेन्सिलाई मान्यता दिएका कारण त्यहाँ विटक्वाइन, हाइपरफण्ड जस्ता क्रिप्टो करेन्सिका कारोबारहरु स्वभाविक हुन् । तर नेपालमा क्रिप्टो करेन्सि अबैधानिक भएको हुनाले त्यसको कारोबार गैह्रकानुनी ठहरिन्छ । कानुनले दिएको भन्दा फरक अधिकार प्रयोग गरेर बिभिन्न माध्यमबाट देशमा पैसा भित्राउनु भनेको गैह्रकानुनी भयो । त्यो पैसा भित्राउनु भन्दा पहिले हाइपरफण्ड, जोशियल जस्ता नेटवर्क मार्केटिङ्गलाई बढावा दिने संस्थाहरुले सदस्यता बढाउने नाममा देशको धेरै भन्दा धेरै पैसा विदेश पठाइरहेका छन् । पिरामिड शैलीमा गरिने व्यावसायलाई नेपाल सरकारले अवैधानिक भनेर पहिलेनै घोषणा गरिसकेको छ । हर्वो इन्टरनेसनल, युनिटि लाइफ एसुरेन्स जस्ता कम्पनीहरुले व्यापक रुपमा सदस्यता बनाउँदै पैसा उठाएर ठगि गरेपछि नेपालमा पिरामीड शैलीको व्यापारलाई कानुनी मान्यता नदिइएको हो ।
हाइपर फण्डमा लगानी गर्नका लागि तपाईले पहिला कति लगानी गर्ने हो त्यो पैसा एजेन्टलाई दिनुपर्छ । एजेन्टले कुनै माध्यमबाट त्यो पैसालाई विदेशमा पठाउँछ र डलरमा तपाईलाई सदस्यता दिलाउँछ । यसरी गर्दा सिधै देशको पैसा विदेश जान्छ । अव तपाईको खाता अनलाईनमा खोलिन्छ अनि तपाईलाई कुनै डेडिकेटेड एप मोवाइलमा डाउनलोड गर्न लगाइन्छ । हाइपर फण्डले लगानी गर्नासाथ २४ घण्टा पछिबाट तपाईलाई आम्दानी दिन सुरु गर्छ भनिएको छ त्यो आम्दानी भनेको तपाईले आफ्नो मोवाईलमा देखिएको एपमा मात्रै देख्न सक्नुहुन्छ त्यो आम्दानी तपाईको बैँक खातामा आउन त्यति सहज छैन् । अव मोवाईलको एपमा देखिएको आम्दानीले कतिदिन सन्तुष्टि लिने ? त्यो रकम सहजै बँैकिङ्ग च्यानलमा ल्याउन यहाँबाट सम्भव छैन किनकी हामी गैह्रकानुनी कारोबार गरिरहेका छौँ । सदस्यता बढाउनको लागि अर्को खातामा ट्रान्सफर गरेर सहजै कमाएको पैसा निकाल्न सकिन्छ भन्ने गरिन्छ तर त्यसमा सत्यता देखिँदैन् ।
नेपाल राष्ट्र बैँकले दोस्रो पटक माघ ९ गते सुचना निकालेर क्रिप्टो करेन्सि तथा हाइपरफण्ड जस्ता फण्डमा लगानी गर्नु र पिरामिड आकारका जोसियल, क्राउड १, सोलेम्याक्स ग्लोवल जस्ता कम्पनीमा लगानी गर्नु गैह्रकानुनी भएको भन्दै यस्तो कारोबार गर्ने जो कोहि नेपालीलाई कानुनी कारवाहि हुने चेतावनी दिइसकेको छ । यस अघि पनि केन्द्रिय बैँकले यस्तो कारोबार नेपालमा कानुनसम्मत नरहेको जानकारी गराइसकेको थियो । अहिले भने देश तथा विदेशमा रहेर पनि यस्तो कारोबार गर्ने तथा गर्न प्रेरित गर्नेलाई कानुनी कारबाहिको दायरामा ल्याउने भनेर भनेको छ । जो जहाँ रहे पनि आखिर नेपालीहरु धेरै नेटवर्किङ्गको फन्दामा फस्ने भनेको नेपालीबाटै हो । देश विदेश जहाँ रहेता पनि यस्तो कारोबारमा संलग्न भएको पाइएमा कारबाहि हुने भनेपछि सबैले सतर्कता अपनाउनु पर्ने देखिन्छ । एक आफ्नो लगनीको ग्यारेन्टि नहुने र दोस्रो कानुनी झमेला समेत भोग्नुपर्ने भएकाले यस्तो काममा हात हाल्नुलाई राम्रो मानिदैन ।
छोटो समयमा उच्च प्रतिफल दिने भन्दै भर्चुअल करेन्सिको कारोबार गर्ने गराउने गिरोहहरु सक्रिय रहेको जानकारी आएपछि नेपाल राष्ट्रबैँकले त्यस्तो सुचना सार्वजनिक गरेको हो । राष्ट्र बैँकको अनुसन्धान विभागले बिभिन्न व्यत्तिहरुले गरेको कारोबार उसको सिस्टममा गएर बारम्बार हेर्ने र अध्ययन गर्ने गरेको छ । यस्तै अध्ययनको आधारमा असाधारण कारोबार गरेका सामान्य एक विद्यार्थी नेतालाई पक्राउ गरी मुद्धा चलाइएको छ । सामान्य व्यत्तिको असामान्य कमाई हुने थाहा पाएपछि त्यसतर्फ अनुसन्धान बढाइएको राष्ट्रबैँकको भनाई छ ।
त्यसो त यसरी हेर्दा कारोबार गरिरहेका जो कोहिको विवरण पनि राष्ट्र बैँकले हेरिरहेको हुन्छ । बैँकमा रकम जम्मा गर्न जाँदा पनि त्यसको स्रोत खोजिन्छ । त्यो सबै एउटा मापदण्डमा रहेर गरिने कारोबार हो । त्यति हुँदा हुदै हामीले अवैध भनिएकै व्यापारमा हात हाल्यौँ भने पछि कानुनी झण्झट बाहेक केहि नपाउने कन्फर्म नै हुन्छ । छोटो समयमा धेरै कमाउने बहानामा कुनै विषयको शुक्ष्म ज्ञान नलिइकन लगानी गर्नु राम्रो होइन् ।
