रुषा थापा
सोमबार बिहान १० बजे चावहिल, भक्तपुरबाट गाएको यात्रुवाहक बसहरु काठमाडौंको तीनकुनेबाट फर्काइयो । ती बसलाई गैरीगाउँबाट फर्काइयो । बसमा भएका कयौं यात्रुसँग झोला थियो, कतिपय बिरामी समेत थिए भने कतिपयसँग बालबच्चा पनि थियो ।
ती यात्रुलाई विभिन्न स्थान पुग्नु थियो । कोही कार्यालय जानका लागि बस चढेको थियो त कोही आफ्नो घर । त्यस्तै, अस्पताललगायत विभिन्न ठाउँ जाने यात्रुहरु पनि बसमा थिए । झोला र बालबच्चा नभएका मानिसहरु बसबाट झरे । उनीहरु दौडिरहेका थिए ।
जो व्यक्तिसँग झोला र बालबच्चा थियो, उनीहरु ट्याक्सी र पठाओ खोज्नतिर लागे । त्यहाँ एउटा खाली ट्याक्सी आउँदा पाँच जना झुण्डिएको हुन्थ्यो । ट्याक्सी चालक ढोका लक गर्ने अनि आफु पट्टीको सिसा थोरै खोलेर पैसाको पार्किङ गरिरहेको देखिन्थ्यो ।
बा २ ज ५५५० नम्बरको ट्याक्सीले तीनकुनेबाट त्रिपुरेश्वर गएको यात्रुसँग एक हजार रुपैयाँ माग्यो । तीनकुनेबाट त्रिपुरेश्वर बढीमा तीन वा चार किलोमिटर छ । ट्याक्सीको भाडा चढ्नेबित्तिकै ५० र प्रत्येक किलोमिटर ५० रुपैयाँ हो ।
यसरी सरकारले निर्धारण गरेको भाडादरअनुसार तीन किलोमिटरमा दुई सय र चार किलोमिटरमा साढे दुई सय लाग्छ । तर, ट्याक्सी चालकले यात्रुसँग हजार रुपैयाँ लियो । यो त उदाहरण मात्र हो । अन्य ट्याक्सीहरुले पनि यात्रुसँग यसरी नै मोलमलाई गरिरहेको थियो ।
पठाओ मोटरसाइकलले पनि तीनकुनेबाट सर्वोच्च अदालतसम्म गएको तीन सय रुपैयाँ मागेको सुनिन्थ्यो । पैसा हुने त महंगो भाडा तिरेर भएपनि आफ्नो गन्तव्य पुगे । तर, जोसँग पैसा थिएन, उनीहरु मारमा परे । सोमबार दिउँसो १ बजेसम्म राजधानीका चोक चोकमा मानिसहरु बस पर्खेर बसेर देखिन्थ्यो ।
त्रिविको दीक्षान्त समारोहका कारण आम सर्वसाधारणले सास्ती व्यहोर्नुपप्यो । दीक्षान्त समारोह कि त सार्वजनिक बिदाको दिन राख्नुपथ्र्यो कि त अफिस टाइम अगाडि वा पछाडि राख्नुपथ्र्यो । आयोजकले यसप्रति ध्यान नपुप्याउँदा आम सर्वसाधारणले दुःख भोग्नुपप्यो ।
राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री कार्यक्रममा सहभागी हुने अनि सर्वसाधारणले दुःख पाउनुपर्ने ? वीर अस्पतालअगाडि दिउँसो १ बजे पनौतीको गाडी रोकिरहेको थियो । तर, बस सहचालकले गाडी नाला हुँदै जाने भन्दै भक्तपुर आउने यात्रुलाई चढाएन । पनौती जानेलाई मात्र बसमा चढायो ।
गाडीमा दाउरा मिलाएसँगै यात्रु हालेपछि सहचालकले कोटेश्वर, भक्तपुर भन्न थाल्यो । हिजो सार्वजनिक यातायातले समेत आमसर्वसाधारणलाई ठग्नु ठगे । अगाडि त नजिकको यात्रु नै नहाल्ने अनि हालिहाले आधा किलोमिटरमा पनि ३० रुपैयाँ लिने । माइक्रोबस, ट्याम्पोले पनि यस्तै गरिरहेको थियो ।
आम नागरिक कोही हतारमा हुन्छन् भने कोही भोकभोकै हिँडेका हुन्छन् । त्यस्तै, धेरै बेरमा बाटोमा बसिरहँदा मानिसहरुलाई दिसा, पिसाब पनि लाग्न सक्छ । गन्तव्य ढाढा तर पैसा नहुँदा यात्रुहरुको बिचल्ली भएको हिजो प्रशस्तै देखिन्थ्यो ।
राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री र कार्यक्रम आयोजकको कारण आम जनताले दुःख त पाए नै सँगै उनीहरु ठगिए पनि । अघिपछि त ट्याक्सी मिटरमा जान मान्दैंन्थ्यो । हिजो त ट्याक्सी र पठाओको राज चलिरहेको थियो । उनीहरुले जति माग्यो त्यति नै तिर्न यात्रुहरु बाध्य भएका थिए ।
पछिल्लो समय त जननिर्वाचित प्रधानमन्त्री, राष्ट्रपति काँही जानुपरेमा अघिपछि साइरन बजाएर सवारीसाधन रोकेर जनतालाई दुःख दिन्छन् । कार्यक्रम आयोजकहरु पनि कार्यालय समयमा कार्यक्रम राखेर जनतालाई नै दुःख दिन्छन् ।
के जनतालाई दुःख नदिई केही काम हुन सक्दैंन ? मुलुकबाट राजतन्त्र त हट्यो । तर, राजाको झल्को अझै कायमै छ । मुलुकको जिम्मेवार ठाउँमा बसेका प्रधानमन्त्री, राष्ट्रपति राजाले गर्नेजस्तै क्रियाकलाप र गतिविधि गर्छन् ।
प्रधानमन्त्री, राष्ट्रपति काँही जाने भएपछि चोकचोक, सडकको दाँयाबाँया, पुललगायत विभिन्न ठाउँमा सुरक्षाकर्मी तैनाथ गरिन्छ । सुरक्षाकर्मीले जनताले तिरेको करबाट तलबभत्ता खान्छन् । पोसाक लगाउँछन् र अवकाश भएपछि पनि जनताले नै तिरेको करबाट पेन्सन पाउँछन् ।
सरकारले आर्मी, प्रहरी वा सशस्त्र प्रहरी भर्ना गर्नुको कारण मुलुकको सुरक्षा गर्नु र अन्य देशलाई आफ्नो देशको भूमि अतिक्रमण गर्न नदिनु हो । तर, हाम्रो देशको अधिंकाश भूभाग चीन र भारतले कब्जा गरिसकेको छ । आर्मी जनताले तिरेको करबाट ब्यारेकमा बसेर मोजमस्ती गरिरहेको छ ।
आर्मी न भारत र चीनले कब्जा गरेको नेपाली भूमि फिर्ता ल्याउन सक्छ न सीमानामा गएर बस्छ । राजधानी र जिल्लाको सदरमुकाममा आर्मीहरु ब्यारेक बनाएर बसेको भेटिन्छ । आर्मी देश र जनताको लागि काम छैन भनेर सर्वसाधारणले भन्न थालिसके ।
यता, नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी पनि भारत र चीनले कब्जा गरेको भूमि फिर्ता ल्याउन सक्दैंन । राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीको अघिपछि लागेर तलबभत्ता पचाउँछ । अहिलेका सुरक्षाकर्मीले न मातृभूमि बचाउन सक्छन् न छिमेकीले कब्जा गरेको भूमि फिर्ता ल्याउन सक्छन् ।
अहिले सर्वसाधारण जनता राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीलगायत उच्च पदस्थ व्यक्तिहरु सवारीसाधन रोकी साइरन बजाउँदै हिँडेर आम नागरिकलाई दुःख दिएको भन्दै चर्को विरोध गरिरहेका हुन्छन् । पाँच दशकअघिका प्रधानमन्त्रीहरु कहीकतै जानुपरेमा सुरक्षाकर्मीबिनै साधारण गाडीमा जान्थे । उनीहरुलाई न साइरनको आवश्यकता पथ्र्यो न सुरक्षाकर्मी ।
अहिले त आर्मी, प्रहरीलगायत अन्य सरकारी निकायका उच्च तहका कर्मचारीहरु आफ्रनै सुरक्षाको लागि सुरक्षाकर्मी लिन्छन् । केही दिनअघि नेपाली सेना प्रमुखले तयारी अवस्थामा रहन निर्देशन दिए । तर, राजा र मुलुकको भूमिको सुरक्षा गर्न नसक्ने सेनाले तयारी अवस्थामा बसेर के गर्छ ?
सरकारी कर्मचारी, आर्मीप्रहरी, राजनीतिक दललगायतले जनताको सेवा गर्ने नाममा उनीहरुलाई नै लुटेका छन् । उनीहरुलाई शोषण गरेका छन् । अहिले त जनता केपी ओली, शेरबहादुर देउवा, माधवकुमार नेपाल, झलनाथ खनाललगायत राजनीतिक दलका नेता बाटोमा निस्किनेबित्तिकै राजा आयो भन्छन् ।
अघिपछि सुरक्षाकर्मी र कान खाने गरी साइरन बजाएको देखेपछि जनता उनीहरुलाई राजा भन्छन् । पहिला एउटा मात्र राजा थिए । तर, अहिले गनेर साध्य छैन । बरु पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह बाटोमा हिँडेको जनताले थाहा पाउँदैनन् ।
वर्तमान सरकारका राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीलगायत उच्च पदस्थका व्यक्तिहरु त कँही जानु परेमा बाटो नै खाली गराउँछन् । नेपालको आधाभन्दा बढी भूभाग चीन र भारतले कब्जा गरिहाल्यो । आधा भएको जमिन पनि नेपाल सरकारले धितो राखेर विदेशीसँग २७ खर्ब ऋण लिएको छ ।
विदेशी ऋण तिर्न सरकारसँग न आम्दानी छ न पैसा । अबको एक वर्षमा यो ऋण दोब्बर हुन्छ । सरकारको आम्दानीभन्दा खर्च खर्बो बढी छ । जनताले तिरेको करबाट सरकारी खर्च समेत धान्न पुग्दैन ।
नेपाल सेना, प्रहरी, सरकारी कर्मचारी, जनप्रतिनिधि, पूर्वराजालगायतले देश बेचेर तलबभत्ता र सेवासुविधा लिएका छन् । विदेशीसँग ऋण लिएर यीनीहरुले मोजमस्ती गरे तर यसको क्षति भने जनता र राष्ट्रको व्यहोर्नुपर्ने देखिएको छ । विदेशी ऋण तिर्न सरकारसँग आम्दानी छैन ।
नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड तीन पटक मुलुकको प्रधानमन्त्री बने । तर, एउटा पनि महत्त्वपूर्ण निर्णय गर्न सकेनन् । उनले न सेना हटाउन सके न सरकारी कर्मचारी र जनप्रतिनिधिको तलबभत्ता र सेवासुविधा कटौती गर्ने निर्णय गरे ।
विदेशी ऋण मिनाहाका निम्ति समेत उनले कुनै पहल गरेका छैनन् । अहिले पनि ढिलो भएको छैन । प्रधानमन्त्री प्रचण्डले तत्काल यी निर्णय गरे मुलुक ठूलो क्षतिबाट जोगिनेछ । नत्र एक÷दुई वर्षपछि विदेशीको कब्जामा हुनेछ ।
जनता र राष्ट्रको सुरक्षा र सेवा गर्ने नाममा नेपाली सेनाले मोजमस्ती गरे । त्यसकारण अब सेना हटाउनुपर्छ भनेर जनता चोकचोकमा भनिरहेको भेटिन्छ ।
