इटहरीः जीवन संघर्ष हो, भोगाइ हो । व्यक्ति र उसको आकांक्षाअनुसार भोगाइ फरकफरक हुन्छन् र संघर्ष पनि फरक प्रकृतिको हुन्छ । कसैले सीमित सफलता प्राप्त गर्नको लागि जीवनभर संघर्ष गर्नुपर्छ अनि कतिले छोटो समयमै सफलता प्राप्त गर्छ । सफलता प्राप्त गरेपछि टिकिरहने पनि होइन त्यसलाई टिकाइरहन पनि अरु संघर्षको आवश्यकता हुन्छ । संघर्ष र सफलताको फेहरिस्त अरुको भन्दा भिन्दै रहेछ इटहरी ९ निवासी प्रदीप अधिकारीको । केही रस्साकस्सीपछि हामीले उनलाई भेट्यौँ । किसान परिवारमा हुर्किएका रहेछन् अधिकारी ।
घरको जेठो छोरो, जिम्मेवारी त हुने नै भयो । अधिकारीका अनुसार उनको इटहरीस्थित घरमा आठ दश वटा गाई टुट्दैनथे पहिले पनि । इटहरी उपमहानगरपालिका वडा नम्बर २ मा थियो रे अधिकारी परिवारको बसोबास । प्रदीप जन्मेको उहीँ रहेछ इटहरीकै आँपगाछिपूर्व बौकाझोडामा । आफू दुई वर्षको हुँदा इटहरीकै बरगाछिमा बसाइ सरेर आएको प्रदीप बताउँछन् । पछि २०४० सालतिर अधिकारी परिवार इटहरी ९ मा बसोबास गर्न थालेको रहेछ । केही इटहरी अनि केही धरानमा अध्ययन गरेका प्रदीपले एसएलसी भने उर्लाबारीको राधिका माविबाट भएको रहेछ । विज्ञान विषयको अध्ययन गर्न अधिकारी त्यति बेला बनारस पुगेका रहेछन् । बनारसबाट विज्ञान विषयमा आईएससी गरेपछि महेन्द्र बहुमुखी क्याम्पस धरानबाट स्नातक र विराटनगरको डिग्री क्याम्पसबाट स्नातकोत्तर सम्मको औपचारिक अध्ययन रहेछ प्रदीपको । जीन्दगीलाई सफल बनाउने भनेको परिपक्वता र अनुभवले हो, पढाइ त एउटा शैक्षिक ज्ञान सिकाउने माध्यम मात्र ।
बिजनेस एड्मिनिस्ट्रेसनमा स्नातकोत्तर गरेको अधिकारी पढेपछि जागिर नै खानुपर्छ भन्ने सँस्कृतिका विपक्षी हुन् । प्रदीप अधिकारीले डिग्री सकाएको दुई दशक कटेको छ । चाहेकै भए अधिकृत सरहको जागिर गाह्रो हुने थिएन । तर जीन्दगीको रोजाइ जागिर रहेन न त घरमा भएका गाईको उत्पादनले नै आर्थिक अभावहरु टार्न सक्यो । २०५७ सालमा प्रदीपको जीवनमा साथ र जिम्मेवारी दुवै थपिएको रहेछ अर्थात् भनाँै उनी वैवाहिक बन्धनमा जोडिएछन् । विवाहपछि बालबच्चा एउटा प्रक्रिया न हो । घरको जेठो छोरो ३ जना बहिनी र दुई दाजुभाई । खर्च धान्न प्रदीपले रेमिट्यान्स व्यवसाय सुरु गरेका रहेछन् । आफ्नो विद्यार्थी जीवन सकेसँगै साथीहरुसँग मिलेर गरेको रेमिट्यान्स व्यवसायले प्रदीपलाई निकै माथि उठाएको रहेछ । हुन पनि त्यो आलो समय थियो वैदेशिक रोजगारीमा जानेहरु निकै थिए । तर रेमिट्यान्स अहिलेजस्तो सरल र सहज छँदै थिएन । तैपनि समुहमा गरेको व्यापार जति नै फस्टाए पनि नाफा त एक्लो हुँदैन, त्यो पनि बाँडिन्छ ।
एउटै व्यवसायमा धेरै जना भएकाले रेमिट्यान्सबाट प्रदीपले हात झिकेका रहेछन् । रेमिट्यान्सपछि दूरसन्चारको क्षेत्रमा हात हालेका रहेछन् प्रदीपले । टेलिकम कम्पनी एनसेलको कोसी अञ्चलस्तरीय डिलर खोलेर आफ्नो व्यवसायलाई दौडाउने काम गरेका रहेछन् । एनसेलमा काम गर्दाका बखत आफू देशविदेश घुम्ने र आफ्नो जनसम्पर्क बढाउने काममा बढी लागेको अधिकारीले हामीलाई सुनाए । कुनै समय उनको एनसेलको डिलर देशमै टप डिलरको रुपमा समेत चिनिएको थियो । जब देश संघीय संरचनामा गयो । राज्यका संरचनाहरु फेरिए, गाविस गाउँपालिका भयो , विकास क्षेत्रहरु प्रदेशस्तरीय संरचनामा आए । त्यसो भएपछि प्रदीपको कोसी अञ्चल डिलर रहिरहन पाएन । ठूलो लगानी भएकाहरु व्यवसायमा आकर्षित हुँदा आफूलाई असजिलो महसुल भएर डिलरसिपबाट हात झिकेको प्रदीप बताउँछन् । जतिबेला देशमा बैंकिङ वित्तीय सँस्थाहरु बढ्दै गएका थिए । एक प्रकारको क्रेज पनि थियो वित्तीय सँस्थामा ।
प्रदीपले पनि आफ्ना केही साथीहरुको टिम बनाएर लघुवित्तको सपना देख्न थालेछन् । त्यसपछि जन्मिएको रहेछ सपोर्ट लघुवित्त वित्तीय सँस्था । २०६८ सालमा जन्मिएको सपोर्टले २०७२ असारबाट नेपाल राष्ट बैंकबाट वित्तीय कारोबार गर्ने स्वीकृति पाएको रहेछ । सपोर्टको स्थापनाकालका हस्तिहरु महेश पोख्रेल, अशोक प्रधान, कमल तिमल्सेना, सुमित अधिकारी लगायतको संघर्षलाई प्रदीपले अझै पनि सम्झिरहेका रहेछन् । सपोर्टका सुरुका दिनमा भएको संघर्ष र अप्ठ्योरो प्रदीपलाई अझै पनि स्मरण रहेछ । कर्मचारीको टिम बनाउँदा जिम्मेवारी लिने कुरामा कठिनाइ भएको उनले हामीसँग बताए । प्रदीपले सपना देखेको सपोर्ट लघुवित्तले अहिले आफ्नो सातौँ वार्षिक साधारणसभाको तयारी गरिरहेको छ र अहिले पनि सपोर्टको सञ्चालक समितिको अध्यक्षको जिम्मेवारी प्रदीपले नै निभाइरहेका छन् । कुशल नेतृत्वकौशलका साथ कुलमणि तिमल्सिना सपोर्टका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत छन् । हरेक कुरामा नयाँ प्रयोग आजको आवश्यकता हो ।
नयाँ काम गर्नुभन्दा पनि पुरानै कामलाई नयाँ तरिकाले गरेर पनि सफलता हासिल गर्न सकिन्छ भन्ने विश्वास गर्दै अधिकारीले आफ्नो पुरानो पेसा अर्थात कृषिलाई नै आधुनिक तरिकाले गर्ने अठोट लिएछन् । त्यही अठोटलाई पूरा गर्न जन्मिएको रहेछ तमर डेरी उद्योग । हुन त प्रदीपका बुवा २०४२ सालमै उत्कृष्ट कृषकको रुपमा तत्कालीन राजा वीरेन्द्रबाट सम्मानित भएका रहेछन् । आफ्ना बुवाले त्यतिबेला १२ केजी सम्मको बन्दा फलाएको याद अझै ताजा रहेछ प्रदीपलाई । त्यसैले पनि कृषि पेसामै आफूले भविष्य देखेर डेरी उद्योग खोलेको उनले बताए । डेरी भन्नु दुधदही मात्र होइन । त्यहाँभित्र पनि उत्पादनको आकार बढाउन सकिन्छ भनेर आफूले तमर डेरीको सुरुवात गरेको प्रदीपले हामीलाई बताए । तमर डेरीको इटहरीमा सामान्य दुध, दही, घिउ मात्र पाइने भएता पनि तेह्रथुमको वसन्तपुरमा मुख्य कारखाना (प्रोडक्सन युनिट) रहेको छ । तमर डेरीले वसन्तपुरको उद्योगबाट ठूलो मात्रामा छुर्पी उत्पादन गर्छ अनि स्वदेश र विदेशमा समेत निर्यात गर्छ ।
विदेशी बजारमा ठूलो माग रहेको छुर्पीलाई व्यावसायिक बनाउने क्रममा जीवनकै कठिन चुनौतिहरु सामना गरेका छन् प्रदीपले । पूर्वी पहाडमा गएर उद्योग सञ्चालन गर्न कति गाह्रो भयो त भन्ने प्रश्नमा प्रदीपले सहजता प्रकट गरे । पहिला एनसेलको व्यवसाय प्रवद्र्धन गर्ने क्रममा पूर्वी पहाडमा राम्रो जनसम्पर्क रहेकाले त्यति गाह्रो नभएको अधिकारीले सुनाए । अहिले पनि सिजनमा महिनाको एक हजार दुई सय किलो बराबर छुर्पी र एक हजार ६ सय किलो बराबर नौनी उत्पादन हुँदो रहेछ प्रदीपको वसन्तपुरमा रहेको उद्योगबाट । उत्पादन बढाउनको लागि लामो समयसम्म घ्यु तथा दुग्धजन्य पदार्थ राख्ने स्टोरेजको समस्या रहेछ डेरी उद्योगहरुको लागि । अरु सामानसँगै राख्दा पनि बिग्रने र यसको लागि मात्र नयाँ कोल्ड स्टोर तयार गर्न महङ्गो पर्ने प्रदीपको भनाइ छ । व्यवसायमा आकर्षित हुनेहरुले समयअनुसार ग्राहकलाई सन्तुष्टि दिँदै जानुपर्ने प्रदीपको अठोट रहेको छ ।
हुन त व्यापार गर्छु भन्नेहरु धेरै छन्, हुनु पनि पर्छ । तर व्यापारलाई व्यावहारिक पनि बनाउन जरुरी छ । नबुझी व्यापारमा जो आउँछ उ धरासयी पनि हुन्छ । प्रदीपको विश्वास पनि यही रहेछ । लामो समय रेमिट्यान्ससँग जोडिएर काम गरेका प्रदीप अहिलेका युवाको क्रेज वैदेशिक रोजगारमा देख्दा चिन्तित देखिन्छन् । विदेशमा जम्मा कमाउने भनेको बीसदेखि पचास हजार हो । त्यो लगाव देशमै लगाउन सके सफलता कमाइन्छ भन्ने प्रदीपको भनाइ छ । युवालाई कृषिमा होमिन सल्लाह दिने अधिकारीले व्यवसायीमा लगनशीलता र इमानदारी एकदमै आवश्यक रहेको आँैल्याए । जीन्दगीको ५० औँ वसन्तमा उक्लिँदै गर्दा प्रदीपले एउटा महत्वपूर्ण सफलता हात पारेका छन् । कृषि पेसाअन्तर्गत डेरी प्रोडक्ट। अझ भनाँै छुर्पीको उत्पादन र अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा बजारीकरण गर्ने हस्ति भएको नाताले नेपाल सरकारले अधिकारीलाई नेसनल प्रोफेसनल एचिभमेन्ट अवार्डबाट सम्मानित गरेको छ । जुन अबका दिनमा उनलाई डोर्याउने हौसला पनि हो । एउटा कृषकको छोराले पाएको यो अवार्डले नेपालको ग्रामिण क्षेत्रमा उद्योगीकरण गर्ने र देशलाई चिनाउने अधिकारीलाई ठूलो सम्मान मिलेको छ । कामलाई ठूलो वा सानो नभनी निरन्तर व्यावसायिक यात्रामा रहेका अधिकारीको उच्च सफलताको हार्दिक शुमकामना ।
