© गणेश खड्का

 दशैं ऊबेला

दश गाउँ थर्काएर आउँथ्यो

बाटाघाटा र घरगाउँ सिंगारेर आउँथ्यो

बेहुली बन्थे बस्तीहरु

दशैंमा घर आउँन पाउने-नपाउने

परदेशीको निधो

बर्खा नलाग्दै थाहा हुन्थ्यो

दशैं त्योबेला खुलेर आउँथ्यो

दशैं योबेला लुकेर आउँछ l

 

दशैं वर्षदिनपछी एकफेर छेउमै आउँछ

र, भोका पेटहरुलाई हाउगुजी देखाएर

नाङ्गा आङहरुलाई काउकुती लाएर

संस्कृतिको उधारो तमसुक गरिदिन्छ

अनि, सुइकुच्चा ठोक्छ एक वर्षको बाटोमा l

 

दशैंका पूर्वसन्ध्याहरु

कहिले भुइँचालोले खर्लप्पै खाईदिन्छ

कहिले बाढीपहिरोले सर्लक्कै निलिदिन्छ

तब, धड्किन्छन् निर्धा मुटुहरु

अधिकतम रेक्टरस्केलभन्दा अधिक

घर लिपपोत गर्ने र बाटाघाटा सिंगार्ने उमङ्गहरु

दशैं आउनुपूर्व नै शोकाकुल बन्छन्

भवितव्यमा दिवंगत आफन्त मनहरुको क्षतिमा l

 

दशैँ, पहिले सार्वजनिक थियो

दशैं, अहिले एकान्तबासमा छ

पहिलोचोटि पर सरेकी

छाउपडी युवतीजस्तो

कोहि नजानू दशैंको छेउमा

दशैंलाई कोरोना लागेकोछ

दशैं क्वारेन्टिनमा छ l

 

यसपाली दशैं किन्न

हाटबजार नधाउनू


मिठो खाना र नयाँ नाना लिन

सुपरमार्केट नजानू

परदेशीको सन्देश पनि परैबाट पढ्नू

पाहुनालाई दुर्गा भवानीको कथा होइन

डब्लुएचओको हेल्थ नोटिस सुनाउनू l

 

समय यतिबेला

आफ्नो हत्या आफैं गरेर

आफ्नो क्रियापुत्री पनि

आफैं बसेकोछ

मान्छे आफ्नो युद्दशिकारको

बरखी आफैं बार्दैछ

क्रुर समयको कैदी बनेर दशैं पनि

कठोर क्वारेन्टिनमा बसेको बेला

मान्न त मान्नु

परम्पराको पहाड दशैं

तर खसीले होइन, खुशीले

रहर होइन, यो कहर दशैं l

***

इटहरी ४ सुनसरी, नेपाल

हाल : फ्रिगेट आइल्याण्ड, सेसेल्स